Şaban Ayı Ne Zaman Başlayacak?
Şaban Ayı'nın ne zaman başlayacağına dair geri sayım sürüyor. 2025 yılı için Diyanet İşleri Başkanlığı Dini Günler Takvimi'nin açıklanmasıyla birlikte bu sorunun cevabı netleşti. Peki, Şaban Ayı'nın önemi nedir ve hangi ibadetleri kapsamaktadır? İşte detaylar.
Dini Haberler
2025 Şaban Ayı Başlangıç Tarihi
Şaban Ayı, 31 Ocak 2025 tarihinde başlayacak. Bu ayın 15. gecesi olan Berat Kandili ise 13 Şubat Cumartesi günü idrak edilecektir.
Şaban Ayı Orucu Ne Zaman Tutulur?
Halk arasında "üç aylar" olarak bilinen Recep, Şaban ve Ramazan ayları, İslam'ın manevi açıdan önemli dönemlerindendir. Hz. Peygamber, Recep ayı girdiğinde şöyle dua etmiştir: “Allah’ım! Recep ve Şaban’ı bize mübarek kıl ve bizi Ramazan’a ulaştır.” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 259). Ramazan ayında oruç tutmak farz iken (Bakara, 2/184-185), Recep ve Şaban aylarında nafile oruç tutulması teşvik edilmiştir. Hz. Peygamber, bu aylarda diğer aylara göre daha fazla nafile oruç tutmuş, ancak Ramazan dışında hiçbir ayın tamamını oruçlu geçirmemiştir (Buhârî, Savm, 52-53; Müslim, Sıyâm, 173-79). Bu nedenle, Recep ve Şaban aylarında aralıksız oruç tutmanın dinî bir dayanağı yoktur; birey, sağlık durumuna göre bu aylarda dilediği kadar nafile oruç tutabilir.
Şaban Ayı’nın Fazileti
Şaban Ayı, kamerî ayların sekizincisi olarak müslümanlar için özel bir öneme sahiptir. Bu ay, "üç aylar"ın ikincisi olması dolayısıyla da önemli bir yer tutar. Ayrıca, bu ayın 15. gecesi "Beraat Gecesi"dir ve bu gece, duaların kabul olması ve meleklerin inmesi gibi birçok fazileti barındırır (M. Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul 1983, III, 302). Hz. Peygamber, bir hadisinde şöyle buyurmuştur: “Şaban ayının yarısı (Beraat gecesi) gelince; gecesini namazla, gündüzünü oruçla geçiriniz. Şüphesiz ki Allah, o gece güneşin batmasıyla dünya semasına iner ve şöyle der: Benden af dileyen yok mu? Onu affedeyim! Rızık isteyen yok mu? Rızık vereyim! Şifa dileyen yok mu? Şifa vereyim!” (Sünen-i ibn Mace, İkâmetü's-Salât, 191). Başka bir hadiste ise; “Allah Teâlâ, Şabanın on beşinci gecesi (Beraat gecesi) tecelli eder ve anababaya isyan edenler dışında bütün kullarını bağışlar” (Sünen-i ibn Mace, İkâmetü's-Salât, 191) denilmektedir.
Peygamber Efendimiz, bu ayda mümkün olduğunca oruç tutmayı tercih etmiştir. Hz. Âişe validemiz, O'nun bu tutumunu şu şekilde ifade etmiştir: "Rasûlüllah'ın (s.a.s) Şaban ayındaki kadar çok oruçlu olduğu bir ay görmedim" (Tecrid-i Sarîh Tercümesi, IV, 295). Şaban Ayı, İslam tarihinde bazı önemli olayların gerçekleşmesine de sahne olmuştur. Örneğin, hicretin 2. yılına denk gelen Şaban ayı ortalarında inen Bakara 144. âyet ile kıblenin Mescid-i Aksâ'dan Mescid-i Haram'a çevrilmesi sağlanmıştır. Ayrıca, Ramazan orucunun farz kılındığı Bakara Suresinin 183-184. ayetleri de bu ayda inmiştir.
Şaban Ayı, mübarek üç aylardan ikincisi olup, Peygamber Efendimize özel bir şekilde nispet edilen bir aydır. Hz. Hasan Radıyallahu anh'den rivayetle, Resûl-i Ekrem (s.a.v.) "Recep Allah'ın, Şaban benim ve Ramazan'da ümmetimin ayıdır" demiştir (Ramuz El Ehadis:1/289-2). Hz. Aişe (r.a) validemiz: "Resûl-i Ekrem (s.a.v.) bazı aylarda çok oruç tutardı. Hatta biz onun bu ayda hiç iftar etmeyecek sanırdık. Bazı aylarda ise çok iftar ederdi. Hatta biz onu hiç oruç tutmayacak sanırdık. Resûl-i Ekrem (s.a.v.) in: “Ramazan ayından başka bir ayın tamamını oruçlu geçirdiğini görmedim. Şaban ayındaki kadar Oruçlu olduğu başka bir ayda görmedim” demiştir" (Sahih-i Buhari Trc.Sarih Terc:6/295). Usame Bin Zeyd (r.a) radıyallahu anh şöyle demiştir: "Ey Allah'ın Resulü! Sizin Şaban ayında oruç tuttuğunuz kadar başka hiçbir ayda tuttuğunuzu görmedim." Resûl-i Ekrem (s.a.v.): "Bu, Recep ile Ramazan arasında öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gafildir. Bu ayda ameller, alemlerin Rabbine yükseltilir. Bu sebeple ben de amelimin oruçlu iken yükseltilmesini istiyorum" buyurmuştur (Tergib ve Terhib: 2/467).