Göz Kuruluğu ve Belirtileri Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Bülent Özkan, gözlerde meydana gelen kaşıntı, batma, yanma, kızarıklık, bulanık görme ve ışığa duyarlılık gibi rahatsız edici belirtilerin göz kuruluğuna işaret edebileceğini belirtiyor. Göz kuruluğu, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ve göz sağlığını tehdit eden yaygın bir durumdur. Dr. Özkan, “Kuru göz hastalığı, gözyaşının göz yüzeyini yeterince nemlendiremediği durumlarda ortaya çıkar. Gözyaşı, çeşitli sebeplerden dolayı yetersiz kalabilir veya yapısı bozulabilir. Örneğin, gözyaşı yeterince üretilemezse ya da kalitesi düşükse, bu durum kuru göz oluşumuna neden olabilir. Gözyaşı eksikliği, göz yüzeyinde iltihaplanma ve hasara yol açabilir. Genellikle gözyaşı üretiminin azalması veya gözyaşının buharlaşmasının artması nedeniyle gelişen kuru göz, hormonal değişiklikler, otoimmün hastalıklar ve iltihaplı göz kapağı bezleri gibi farklı faktörlerden de kaynaklanabilir. Tedavi edilmediği takdirde göz enfeksiyonları, kornea yaraları ve hatta görme kaybına neden olabilecek göz kuruluğu, basit bir rahatsızlık olarak değerlendirilemez” diye vurguluyor.
Göz Yaşı Filmi ve Bozucu Faktörler
Dr. Özkan, göz kuruluğunun belirtilerine dair şu bilgileri veriyor: “Batma, yanma veya kaşınma hissi, bulanık görme, göz yorgunluğu, gözlerin içinde veya çevresinde saydam ve yapışkan salgı (lifli mukus), ışığa duyarlılık, göz kızarıklığı, gözlerde yabancı cisim hissi, kontakt lens kullanmada zorluk, tahrişe bağlı refleks göz yaşarması ve gece araç kullanmada zorluk, göz kuruluğunun yaygın belirtilerindendir. Göz kuruluğu, sağlıklı bir gözyaşı filminin bozulması sonucu ortaya çıkar. Gözyaşı filmi, üç katmandan oluşur: en üstte buharlaşmayı önleyen ince bir yağ tabakası, ortada en kalın sıvı tabakası ve en altta ise gözyaşının kornea yüzeyine yayılmasını sağlayan mukus tabakası bulunur. Bu üç katman, normalde gözlerin yüzeyini kaygan, pürüzsüz ve temiz tutar. Ancak bu katmanlardan herhangi birinde yaşanan bir sorun, kuru göz oluşumuna neden olabilir. Gözyaşı filmi işlev bozukluğunun sebepleri arasında hormonal değişiklikler, otoimmün hastalıklar (örneğin Sjögren hastalığı, romatoid artrit), iltihaplı göz kapağı bezleri (blefarit) ve alerjik göz hastalıkları sayılabilir. Genel olarak, kuru gözlerin temel nedeni gözyaşı üretiminin azalması veya gözyaşının buharlaşmasının artmasıdır. Gözyaşı üretiminin azalması, gözyaşı filminin sıvı kısmının yeterince üretilmemesi durumunda kuru göz oluşumuna yol açar.”
Yaş ve Risk Faktörleri
Dr. Özkan, göz kuruluğuna yol açabilecek risk faktörlerini de şöyle sıralıyor: “Gözyaşı üretimi, yaşla birlikte doğal olarak azalır. Bu nedenle, göz kuruluğu 50 yaş üstü bireylerde daha sık görülmektedir. Özellikle kadınlarda, hamilelik, doğum kontrol hapı kullanımı veya menopoz döneminde yaşanan hormonal değişiklikler nedeniyle gözyaşı eksikliği daha yaygındır. Yeterli A vitamini veya Omega-3 yağ asidi alımının olmaması, kontakt lens kullanımı veya refraktif cerrahi geçmişi (excimer lazer gibi) de göz kuruluğuna katkıda bulunabilir. Gözyaşı, gözlerin yüzeyini enfeksiyonlardan korumada önemli bir rol oynar. Yeterli gözyaşı bulunmayan bireyler, göz enfeksiyonu riski ile karşı karşıya kalabilir. Kuru gözler, bilgisayar kullanma, okuma ve araç kullanma gibi günlük aktiviteleri zorlaştırarak yaşam kalitesini düşürebilir. Tedavi edilmeyen şiddetli göz kuruluğu ise, göz iltihabına, kornea yüzeyinde aşınmalara, kornea yaralarına ve ülserlerine, hatta görme kaybına neden olabilir.”
Kuru Gözlerin Tedavi Yöntemleri
Kuru göz tedavisi genellikle göz damlaları ve yaşam tarzı değişiklikleri ile gerçekleştirilir. Dr. Özkan, “Kırmızı, tahriş olmuş, yorgun veya ağrılı gözler gibi uzun süreli kuru göz belirtileri yaşayan bireylerin, zaman kaybetmeden bir doktora başvurması gerekmektedir. Kuru göz semptomlarını kontrol altına almak için bu önlemlerin süresiz olarak alınması gerekebilir. Örneğin;
- Saç kurutma makineleri, araba ısıtıcıları, klimalar veya vantilatörlerin yüze doğrultulmaması gerekmektedir.
- Gözlere hava üflemekten kaçınılmalıdır.
- Bulunulan ortamın nemlendirilmesi önemlidir; kış mevsiminde hava nemlendiricileri kullanılabilir.
- Gözleri korumak için güneş gözlüğü veya diğer koruyucu gözlüklerin takılması önerilir.
- Uzun süreli görevlerde göz molaları verilmelidir; gözler birkaç dakika kapatılarak dinlendirilmelidir.
- Gözyaşlarını eşit şekilde dağıtmak için birkaç saniye boyunca göz kırpma işlemi yapılmalıdır.
- Bilgisayar ekranı göz hizasının altında yer almalıdır; ekranın daha yüksek bir noktada olması gözyaşının buharlaşmasını artırabilir.
- Sigara dumanı veya hava kalitesi düşük kapalı alanlarda bulunmaktan kaçınılmalıdır.
Kronik kuru göz rahatsızlığı olan bireylerin, gözler iyi hissedilse bile düzenli olarak suni gözyaşı damlası kullanmaları önerilmektedir.”
News
