2018 yılında Alman ve Danimarkalı psikologlar, insan doğasındaki karanlık dürtülerin ardındaki itici gücü haritalandırarak bu olguyu “D Faktörü” olarak adlandırdılar. D Faktörü, bireylerin karanlık kişilik özelliklerinin ortak bir temelini temsil ediyor. Tıpkı İngiliz psikolog Charles Spearman’ın zeka seviyesini ölçmek için geliştirdiği g faktörü teorisi gibi, D Faktörü de insanların kötü eğilimlerinin belirgin bir göstergesi olarak karşımıza çıkıyor. Danimarka Kopenhag Üniversitesi’nden Psikolog Ingo Zettler, “İnsan kişiliğinin karanlık yönleri, tıpkı zekada olduğu gibi, paylaşılan belirgin bir eğilim etrafında şekillenmektedir. Bu durum, karanlık kişilik özelliklerinin farklı yansımaları olarak değerlendirilebilir” şeklinde ifade etti.
D faktörü Nasıl Ölçülüyor?
Bu araştırma çerçevesinde, 2.500’den fazla katılımcı, dokuz farklı karanlık kişilik özelliğini değerlendirmek üzere tasarlanmış sorulara yanıt verdi. Bu özellikler arasında egoizm, Makyavelizm, ahlaki kopukluk, narsisizm, psikolojik hak sahipliği, psikopati, sadizm, kişisel çıkarcılık ve kötücüllük gibi unsurlar yer almaktadır. Katılımcılara şu ifadeler gibi örnekler sunuldu:
“Herkes bana özel olduğumu söylüyor, bu nedenle bunu biliyorum.”
“İstediğimi elde etmek için her türlü manipülasyonu yaparım.”
“Başarıya ulaşmak için bazen kuralları ihlal etmek gereklidir.”
“İnsanlara zarar vermek benim için heyecan verici bir deneyim olurdu.”
Veriler analiz edildiğinde, bu karanlık özelliklerin farklı bireylerde değişik şekillerde tezahür ettiği, ancak hepsinin arka planda ortak bir D Faktörü’nden kaynaklandığı ortaya kondu. Zettler, “Bir bireyde D Faktörü, genellikle narsisizm, psikopati veya diğer karanlık özelliklerden biri olarak belirginleşebilir. Ancak temelinde, bir kişinin bu özelliklerden bir veya daha fazlasını sergileme olasılığını gösterir” dedi. Bu bulgular, psikoloji ve terapi alanında yeni keşiflere zemin hazırlayabilir. Araştırmacılar, insanların kötü niyetli davranışlarını daha iyi anlamamıza yardımcı olacak bir araç sunmanın yanı sıra, bu konudaki farkındalığı artırmayı hedefliyor.
News
